https://madrid.hostmaster.org/articles/project_esther_israel_paying_influencers/nl.html
Recente registraties onder de U.S. Foreign Agents Registration Act (FARA) hebben een influencer campagne aan het licht gebracht, genaamd “Het Esther Project”, gefinancierd door het Israëlische Ministerie van Buitenlandse Zaken. Documenten ingediend door Bridges Partners LLC op 26 september 2025 beschrijven contracten die via Havas Media Group Duitsland zijn afgesloten om sociale media influencers in te schakelen voor het plaatsen van pro-Israël inhoud gericht op Amerikaanse en wereldwijde doelgroepen. Het openbaargemaakte budget bedraagt ongeveer $900.000 voor juni tot november 2025, ter ondersteuning van 14-18 influencers die 75-90 posts hebben geproduceerd, met analisten die schatten dat dit neerkomt op $6.000-$7.000 per post.
Hoewel deze registraties voldoen aan de transparantievereisten van FARA voor Bridges Partners als primaire agent, brengen ze een reeks risico’s aan het licht: persoonlijke aansprakelijkheden van niet-geregistreerde influencers, verplichtingen van platforms om advertentieregelgeving na te leven, en grensoverschrijdende fiscale verplichtingen. Deze zaak toont aan hoe digitale invloedoperaties wetten uit het midden van de twintigste eeuw uitdagen in een tijdperk van algoritmische versterking.
FARA (22 U.S.C. § 611 e.v.) – oorspronkelijk ontworpen om nazi-propaganda bloot te leggen – vereist registratie van iedereen die handelt “op bevel, verzoek, of onder leiding of controle” van een buitenlandse opdrachtgever om het Amerikaanse beleid of de publieke opinie te beïnvloeden. Geregistreerden moeten hun activiteiten, financiën en verspreide materialen openbaar maken en deze halfjaarlijks bijwerken.
Belangrijke bepalingen:
Influencers die op de hoogte waren van de Israëlische sponsoring en het op de VS gerichte doel, kwalificeren als agenten en moeten individuele Kort Formulier-registraties indienen. Alleen de directeur van Bridges Partners, Uri Steinberg, lijkt geregistreerd. Ongeregistreerde deelnemers kunnen dus niet voldoen aan de wet. De hernieuwde focus van het Ministerie van Justitie op online invloedcampagnes (zie FARA Unit Jaarverslagen 2023–24) suggereert mogelijke controle, zelfs voor micro-creators.
De FTC Endorsement Guides (16 C.F.R. Part 255) eisen duidelijke #ad-vermeldingen voor betaalde inhoud. Het weglaten hiervan in politieke boodschappen vormt een misleidende praktijk onder § 5 van de FTC Act, wat kan leiden tot bevelen en boetes voor creators of sponsorerende instanties.
Inkomsten uit gesponsorde posts gelden als zelfstandigeninkomen (26 U.S.C. § 1402). Inwoners van de VS moeten rapporteren op Schedule C; niet-inwoners kunnen te maken krijgen met 30% inhouding op werk uit de VS. Het niet melden kan leiden tot boetes van maximaal 75% van onbetaalde belasting of strafrechtelijke vervolging (26 U.S.C. § 7201).
Naast wettelijke verplichtingen ondermijnt geheime coördinatie met een buitenlandse staat de authenticiteit waarop de influencer-economie steunt. Voor creators wiens geloofwaardigheid hun valuta is, kan publieke blootstelling aan niet-openbaargemaakte staatsbetalingen hun carrière beëindigen.
Zowel FTC-regels als EU DSA-artikelen 26–39 vereisen dat grote platforms transparante labeling van gesponsorde inhoud waarborgen. Als de algoritmes van X niet-openbaargemaakte politieke posts promoten, kunnen regelgevers dit beschouwen als het faciliteren van misleidende reclame. Overtredingen van de DSA-bepalingen over advertentietransparantie of systemische risico’s kunnen boetes opleveren tot 6% van de wereldwijde omzet.
Platforms ontsnappen doorgaans aan FARA-aansprakelijkheid als neutrale dragers. Bewijs van directe samenwerking – zoals algoritmische boosting die wordt verkocht als onderdeel van het Esther Project – kan echter leiden tot een onderzoek van het Ministerie van Justitie onder de “politieke propaganda” clausules van de wet.
Omdat betalingen buiten het advertentieverkoopsysteem van X zijn gedaan, hebben ze geen invloed op de belastingaansprakelijkheid van het bedrijf. De blootstelling ligt in regelgeving, niet in inkomsten.
Het Esther Project belichaamt de samensmelting van staatspropaganda en influencer marketing. Traditionele lobby veronderstelde een zichtbare grens tussen overheden en burgers; sociale media wissen deze grens uit. Wanneer geopolitieke boodschappen worden vermomd als peer-to-peer authenticiteit, wordt democratisch discours ononderscheidbaar van gerichte reclame.
Mogelijke remedies die worden besproken omvatten:
Op 4 oktober 2025 merkten gebruikers massale intrekkingen van blauwe en gouden verificatiebadges op van accounts die kritisch waren over het Israëlische beleid of de openbaarmakingen van het Esther Project, waaronder journalisten, academici en NGO’s. Er werd geen publieke verklaring gegeven voor de actie. Kort daarna werd het analyse-account @Uncensored.AI, dat zowel het influencer programma als de moderatie van X had onderzocht, zonder kennisgeving geschorst. Een interne opmerking van een medewerker over een “beleidsnalevingsbeoordeling” werd later ingetrokken, en de medewerker zou zijn berispt.
Hoewel de voorwaarden van X discretionaire badgeverwijdering toestaan, leidde de timing – te midden van verhoogde discussies over buitenlandse invloed – tot beschuldigingen van vooringenomenheid. Onder EU Digital Services Act, artikel 34, zijn zeer grote platforms verplicht om systemische risico’s zoals desinformatie en politiek gemotiveerde moderatie te beperken. Een gecoördineerde of vergeldende actie kan dus leiden tot onderzoek door de Europese Commissie. In de VS heropenen dergelijke acties debatten over de reikwijdte van Section 230 en de quasi-publieke rol van dominante communicatieplatforms.
Naast wetten en registraties ligt een diepere morele vraag: wat betekent het voor waarheid en instemming wanneer democratisch gesprek stilletjes wordt gekocht en verkocht?
In morele termen is het Esther Project niet slechts een juridische voetnoot; het is een symptoom van een bredere ethische verschuiving waarbij waarheid een handelswaar wordt en democratisch vertrouwen een verhandelbare activa.
De FARA-registraties van het Esther Project markeren een kleine overwinning voor transparantie, maar onthullen enorme lacunes in handhaving en ethiek. Tussenpersonen hebben zich geregistreerd; individuele influencers blijkbaar niet. Elk staat bloot aan potentiële risico’s onder FARA, FTC en belastingwetgeving, terwijl X Corp te maken heeft met groeiende controle onder de DSA en publieke kritiek op vermeende censuur.
Toch kan de ernstigste consequentie moreel zijn: een erosie van het publieke vertrouwen in authentieke spraak. Naarmate staatsnarratieven particuliere stemmen kopen en platforms zichtbaarheid arbitreren, vervaagt de grens tussen overtuiging en manipulatie. Het updaten van wetten is noodzakelijk; het herbouwen van integriteit is essentieel. Totdat waarheid en sponsoring weer gescheiden ruimtes innemen, zal democratisch discours gegijzeld blijven door de hoogste bieder.